Adli Para Cezası Nedir? Adli para cezası, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan bir ceza yaptırımıdır. Bu yaptırımda, hükümlü belirli bir miktar parayı devlet hazinesine öder. Adli para cezası, tek başına veya hapis cezasıyla birlikte verilebilir.

Adli para cezası hangi durumlarda verilir?

Adli para cezası, TCK’da yer alan birçok suç için verilebilir. Özellikle aşağıdaki türdeki suçlarda adli para cezasına sıklıkla hükmedilir:

• Kasten işlenen suçlar: Hırsızlık, dolandırıcılık, gasp, tehdit, hakaret gibi.
• Taksirle işlenen suçlar: Taksirle yaralama, taksirle ölüme sebep olma gibi.
• Kamu düzenini bozan suçlar: Halkın huzurunu bozma, gürültü yapmak, yasa dışı gösteri ve yürüyüşler düzenlemek gibi.
• Çevre suçları: Çevreyi kirletme, ormanları tahrip etme gibi.
• Vergi suçları: Vergi kaçağı, vergi kaybına neden olma gibi.

Adli para cezasının miktarı nasıl belirlenir?

Adli para cezasının miktarı, işlenen suçun türüne, ağırlığına ve failin kusuruna göre mahkeme tarafından belirlenir. TCK’da, adli para cezası için alt ve üst sınırlar belirlenmiştir. Bu sınırlar, günlük veya aylık olarak belirlenebilir.

Adli para cezası ödenmezse ne olur?

Adli para cezası ödenmezse, ceza borcu gecikme zammıyla birlikte tahsil edilir. Ayrıca, hükümlü hakkında hapis cezasına çevirme kararı verilebilir. Hapis cezasına çevirmede, bir gün adli para cezası bir güne hapis cezasına eşit tutulur.

Adli Para Cezasının Belirlenmesi ve Hesaplanması Nasıl Yapılır?

Adli para cezası hesaplarken şu adımlar izlenir:

1. İşlenen suçun TCK’daki karşılığı bulunur. Her suçun TCK’da belirli bir madde numarası ve ceza miktarı vardır.
2. Suçun ceza miktarı incelenir. Ceza miktarı, alt sınır ve üst sınır olarak belirtilmiş olabilir.
3. Failin kusuru değerlendirilir. Failin kastı, ihmali veya taksiri ne kadardır? Bu durum, cezanın alt veya üst sınıra yakın bir yerde belirlenmesini etkileyecektir.
4. Failin sosyal ve ekonomik durumu göz önüne alınır. Failin maddi durumu, cezanın miktarını etkileyebilir.
5. Mahkeme, tüm bu faktörleri değerlendirerek adli para cezasının miktarını belirler.

Adli para cezası gün karşılığı olarak belirlenmişse:

• Bir gün adli para cezası, 20 TL ile 100 TL arasında bir değere sahip olabilir.
• Belirlenen gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar çarpılarak adli para cezasının toplam tutarı bulunur.

Adli para cezası ay karşılığı olarak belirlenmişse:

• Bir ay adli para cezası, 200 TL ile 2.000 TL arasında bir değere sahip olabilir.
• Belirlenen ay sayısı ile bir ay karşılığı olarak takdir edilen miktar çarpılarak adli para cezasının toplam tutarı bulunur.

Örnek:

• Mahkeme, hırsızlık suçundan dolayı fail hakkında 500 gün adli para cezasına hükmetti.
• Bir gün adli para cezası 50 TL olarak belirlendi.
• Bu durumda, failin ödemesi gereken adli para cezası 25.000 TL (500 gün x 50 TL) olacaktır.

Adli Para Cezasının Ödenme Süreçleri

Adli para cezası ödenme süreci şu şekildedir:

1. Ödeme Emri:

• Mahkeme tarafından verilen ceza kesinleştikten sonra, hükümlüye Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu tarafından Ödeme Emri tebliğ edilir.
• Ödeme emrinde, cezanın miktarı, ödeme şekli ve süresi gibi bilgiler yer alır.

2. Ödeme:

• Hükümlü, adli para cezasını 30 gün içinde ödemek zorundadır.

• Ödeme, aşağıdaki şekillerde yapılabilir:

  • Vergi Dairelerine: Nakit veya kredi kartı ile ödeme yapılabilir.
  • Bankalara: Banka hesabından havale veya EFT yoluyla ödeme yapılabilir.
  • Postanelere: PTT gişelerinden nakit ödeme yapılabilir.

3. Dekont Alınması:

• Ödeme yapıldıktan sonra, dekon alınması zorunludur.
• Dekont, adli para cezasının ödendiğine dair geçerli bir belgedir.

4. Dekonun Teslimi:

• Hükümlü, aldığı dekontu Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na teslim etmek zorundadır.
• Dekon teslim edildikten sonra, hükümlünün adli para cezası ödenmiş sayılır.

5. Ödeme Yapılmaması Durumu:

• Hükümlü, adli para cezasını 30 gün içinde ödemezse, gecikme zammı uygulanır.
• Ayrıca, hükümlü hakkında hapis cezasına çevirme kararı verilebilir. Hapis cezasına çevirmede, bir gün adli para cezası bir güne hapis cezasına eşit tutulur.

Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?

Adli para cezası ödenmezse, birkaç farklı yaptırım ile karşılaşılabilir:

1. Gecikme Zammı:

• Hükümlü, adli para cezasını 30 gün içinde ödemezse, her ay için gecikme zammı uygulanır. Gecikme zammı oranı, Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenir.

2. Hapis Cezasına Çevirme:

• Hükümlü, adli para cezasını belirli bir süre içinde ödemezse, mahkeme tarafından hapis cezasına çevirme kararı verilebilir.
• Hapis cezasına çevirmede, bir gün adli para cezası bir güne hapis cezasına eşit tutulur.
• Hapis cezasına çevirme kararı, Cumhuriyet Savcısı tarafından talep edilebilir ve mahkeme tarafından verilir.

3. İcra Takibi:

• Hükümlü, adli para cezasını ödememeye devam ederse, icra takibi başlatılabilir.
• Bu durumda, hükümlünün mal varlığına haciz konabilir veya maaşı üzerinden tahsilat yapılabilir.

4. Adli Sicile İşleme:

• Adli para cezası ödenmediği takdirde, hükümlünün adli sicil kaydına işlenir.
• Bu durum, hükümlünün kamu görevlerine başvurmasını veya bazı işlemleri yapmasını zorlaştırabilir.

5. Yurt Dışına Çıkış Yasağı:

• Bazı durumlarda, adli para cezası ödenmeyen hükümlüler hakkında yurt dışına çıkış yasağı konabilir.